بررسی ارتباط هیدرولیکی و اختلاط آب دریاچه ارومیه با آبخوان ساحلی شبستر

نویسندگان

  • صادق صابری مهر دانشجوی دکتری گروه هیدروژئولوژی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
چکیده مقاله:

آبخوان ساحلی شبستر در استان آذربایجانشرقی و در شرق و شمالشرق دریاچه ارومیه واقع شده است. در چند سال اخیر بعلت برداشت بی‌رویه آب زیرزمینی از این دشت، تعداد زیادی از چاههای پمپاژ منطقه شور شده است. بعلت نزدیکی این سفره به دریاچه نمکی ارومیه؛ این دریاچه مهمترین عامل شور کننده این آبخوان ساحلی متصور می‌گردد. همچنین شوره-زارهایی که در قسمتهای انتهایی دشت واقع شده است مظنون مهم دیگری برای آلوده کردن دشت بحساب می‌آید. از آنجاییکه جنس سنگ کف این آبخوان از رسوبات رسی و مارنی است بالاآمدگی آب شور عامل سومی است که بعنوان منبع آلاینده فرض می‌گردد. لاگ‌های حفاری که بین این سفره و ساحل دریاچه ارومیه حفاری شده نشان می‌دهد که تا عمق 70 متری جنس رسوبات از نوع نفوذناپذیر و عمدتاً رسی، سیلتی و مارنی است و لذا بنظر می‌رسد که هرگونه پیوستگی هیدرولیکی بین این سفر و دریاچه ارومیه عملاً وجود نداشته است. عملیات نمونه برداری آب با توزیع مناسب در تابستان سال 1393 از این آبخوان جهت پی بردن به منبع اصلی آلاینده این دشت انجام گردید. نسبت کلراید به بروماید و سدیم به کلراید نشان داد که احتمالاً آب دریاچه ارومیه که در قسمتهایی انتهایی دشت ذخیره شده در نتیجه مخروط افتهایی موضعی به سمت مرکز دشت و چاههای کشاورزی جریان می‌یابد. برای تعیین اختلاط آب دریا و آب شیرین؛ ایندکس اختلاط آب دریا(SMI) پیشنهاد شده است. 36 درصد از نمونه‌های این دشت دارایSMI بزرگتر از یک می‌باشند و احتمال می‌رود که تحت تاثیر اختلاط آب دریاچه ارومیه قرار گرفته‌اند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

امکان سنجی ارتباط هیدرولیکی دریاچه ارومیه با آبخوان ساحلی دشت آذرشهر با استفاده از نسبتها و مدلسازی معکوس ژئوشیمیایی

مطالعه حاضر ارتباط هیدرولیکی آبخوان ساحلی دشت آذرشهر و دریاچه ارومیه را با روش‌های ژئوشیمیایی و مدلسازی ژئوشیمیایی بررسی نموده است. بدین منظور اقدام به نمونه‌برداری از آب زیرزمینی منطقه گردیده و نتایج آنالیز این نمونه‌ها با آب دریاچه از نظر عناصر اصلی مقایسه گردید. سپس دیاگرامهای ژئوشیمیایی و اندیسهای رایج برای بررسی نفوذ آب شور به سفره‌های ساحلی مورد استفاده قرارگرفت . در نهایت به مدلسازی معکو...

متن کامل

ارزیابی آسیب‌پذیری نفوذ آب شور دریاچه ارومیه به آبخوان ساحلی با استفاده از مدل GALDIT

در چند سال اخیر، هجوم آب شور به آبخوان ارومیه سبب بدتر شدن کیفیت آب زیرزمینی شده است. به دلیل اثرات زیست محیطی جبران ناپذیر و نامناسب بودن شرایط آبخوان، مطالعه آسیب‌پذیری آب زیرزمینی ناشی از نفوذ آب شور بسیار ضروری است. در این پژوهش بر کاربرد روش جدید گالدیت به منظور ارزیابی آسیب‌پذیری آبخوان، تحت تأثیر نفوذ آب شور دریاچه ارومیه تمرکز شده است. محاسبه شاخص گالدیت بر اساس شش شاخص ماهیت آبخوان (G)...

متن کامل

شبیه‌سازی عددی اندرکنش دریاچه ارومیه و آبخوان ساحلی دشت عجب‌شیر

منابع آب زیرزمینی یکی از منابع اصلی تأمین کننده آب شیرین در مناطق خشک و نیمه‌خشک جهان، مانند ایران بوده است. حوضه آبریز دریاچه ارومیه واقع در استان آذربایجان‌شرقی ایران، یکی از مناطقی می‌باشد که بخش قابل توجهی از نیاز آبی با اتکا به آب زیرزمینی تأمین می‌شود. در مطالعه حاضر به شبیه‌سازی اندرکنش آبخوان ساحلی عجب‌شیر با دریاچه ارومیه پرداخته شده است. بدین منظور با استفاده از برنامه عددی سوترا، یک ...

متن کامل

آنالیز پیشروی آب شور در آبخوان ساحلی دشت بناب با درنظرگیری پسروی دریاچه ارومیه

مدل سازی جریان آب های زیرزمینی یکی از روش های غیر مستقیم مطالعه منابع آب زیرزمینی می باشد که به دلیل صرفه جویی در وقت، هزینه و انعطاف پذیری، نسبت به دیگر روش ها از اهمیت بالایی برخوردار است. آبخوان ساحلی بناب واقع در جنوب شرقی دریاچه ارومیه، که به لحاظ کشاورزی یکی از پر اهمیت ترین دشت های استان آذربایجان شرقی است، در سال های اخیر با افت قابل توجه سطح ایستابی و کاهش کیفیت آب زیرزمینی روبرو بود...

15 صفحه اول

شبیه‌سازی جریان آب زیرزمینی و نفوذ آب‌شور در آبخوان ساحلی دشت شبستر با استفاده از نرم‌افزار GMS

دشت شبستر در سمت شمال­شرقی دریاچه ارومیه؛ یکی از دشتهای حاصلخیز کشور است که سالیانه کشاورزی در آن به وسعت بسیار زیاد انجام می­پذیرد. علاوه بر آبهای سطحی که بخش کمی از آبهای مورد نیاز کشاورزی منطقه را تأمین می­نماید؛ بطور­کلی کشاورزی منطقه به آب زیرزمینی دشت وابسته است و حجم زیادی از آب زیرزمینی هر ساله در همین جهت استخراج می­شود. دشت شبستر طی سالیانه گذشته تحت تأثیر نفوذ پیشرونده آب شور قرار گر...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 11  شماره 37

صفحات  63- 70

تاریخ انتشار 2018-08-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023